Beslenme ve diş sağlığı

1. Çocuğumun sağlıklı beslenmesini nasıl sağlayabilirim?
Sağlıklı beslenme, aynı zamanda çocuğunuzun büyüme ve gelişimi için gerekli tüm besinleri almasını sağlayan dengeli beslenme anlamına gelmektedir. Bu beslenmede her gün alınması gereken belli başlı besin grupları ise şunlardır: Meyve ve sebze; ekmek ve kahvaltı gevreği; et, balık, yumurta; süt, peynir, yoğurt.

2. Çocuğumun beslenmesi onun dental sağlığına nasıl etki edebilir?

Çocuğunuzun dişlerinin sağlıklı gelişimi için dengeli beslenmesi gerekmektedir. Ayrıca dişlerini çevreleyen dişeti ve diğer destek dokularının da sağlıklı olabilmesi için dengeli beslenme büyük önem taşır. Bununla birlikte şeker ve nişasta gibi karbonhidrattan zengin beslenme alışkanlığına sahip olan çocuklar diş çürüğü oluşumu açısından yüksek risk grubundadırlar.

3. Çocuğumun beslenme alışkanlığını diş sağlığına güvenli hale nasıl getirebilirim?
Öncelikle çocuğunuzun dengeli beslendiğinden emin olun. Daha sonra ise onun şeker ya da karbonhidrat içeren gıdaları hangi sıklıkla ve ne zaman tükettiğini tespit edin. Ekmek, kraker, makarna, patates cipsi ve simit gibi besinlerin içerisinde nişasta bulunur. Şekerli besinlere gelince, bunları sadece çikolata ve şekerleme ile sınırlandırmamamız gerekir. Her gün tükettiğimiz bir çok besin içerisinde şeker bulunur. Örneğin meyve, sebze, ekmek ve çoğu süt ürünü şeker ihtiva eder. Şeker ayrıca bir çok işlenmiş gıdada da bulunur. Hatta bunların bazıları tatlı bile değildir. Örneğin mayonez, salata sosları, acı biber sosları, turşu gibi. İçerisinde şeker bulunan diğer besinlere örnek olarak ketçap, fıstık ezmesi, kakaolu fındık kreması, reçel verilebilir.

4. Gıdaların içerisinde şeker olup olmadığını nasıl anlarım?
Gıdaların ve içeceklerin etiketlerini kontrol ederek içeriklerinde şeker bulunup bulunmadığını kontrol edin. Şeker; sukroz, dextroz, fruktoz, maltoz ve meyve şurubu olarak da adlandırılabilir. 
 
5. Çocuğumu şeker ve nişasta içeren tüm gıdalardan uzak tutmalı mıyım?
Tabii ki hayır. Bu gıdaların bir çoğu çocuğunuzun büyüme ve gelişimi için gerekli besinleri içerir. Çocuğunuzun bu besinleri alımında seçici olmasını sağlayarak ona yardımcı olabilirsiniz. Şekerli ve nişastalı gıdalar, yemek aralarında değil de yemekle birlikte yendiği zaman diş çürüğüne yol açma açısından daha az riskli olabilmektedir. Yapışkan yiyecekler örneğin kurutulmuş meyve ya da yumuşak şekerlemeler su veya tükürükle kolaylıkla dişlerden uzaklaştırılamazlar. Bu tip yiyeceklerin diş çürüğüne neden olma potansiyeli diğer ağızdan daha kolay uzaklaştırılabilen gıdalara nazaran daha yüksektir. Pedodontistinizden çocuğunuzun diş sağlığını koruyan gıdalar hakkında bilgi edinebilirsiniz.

6. Bebeğim henüz katı gıdalarla beslenmeye geçmedi. Şu sıralar beslenmesinde nelere dikkat etmeliyim?
Bebeğinize biberonla süt, mama, meyve suyu ya da tatlandırılmış herhangi bir sıvı (ballı süt, pekmezli su, bebek çayı gibi) vererek uykuya dalmasına izin vermeyin. Emzirerek uyutmayın. Çünkü bebeğiniz uyurken ağzında kalan sıvı, bakterilerin asit üretmesini sağlayarak dişlerin çürümesine sebep olacaktır. Bebeğinizi biberon çürüğünden korumak istiyorsanız uyku esnasında bebeğinize sadece emzik verin ya da biberonun içerisine sudan başka bir şey koymayın.

7. Çocuğumun beslenmesi ve diş sağlığı konusunda başka tavsiyeleriniz  var mı?
Evet. Başlıca tavsiyeler şunlar olacaktır:

• Pedodontistinizden çocuğunuzun beslenmesini düzenlemenizde size yardımcı olmasını isteyin.
• Alışveriş sırasında şekerli ve nişastalı atıştırma tarzı yiyeceklere karşı daha seçici olun. Bu tip yiyecekleri rutin olarak almayıp sadece özel günlerle sınırlandırın.

• Atıştırma sıklığını azaltın; öğün aralarında besleyici nitelikte olanlarını tercih etmesine yardımcı olun. Örneğin, meyve, sebze veya peynir gibi. Meyve seçeneğinde özellikle sulu olanlarını tercih edin. Elma, armut, üzüm, kavun, karpuz gibi. Sebze seçenekleri ise; çiğ brokoli, karnabahar, havuç, salatalık, ve kereviz olabilir. Peynirde ise eski kaşar, gravyer, çedar, Monterey Jack gibi peynir türleri iyi bir seçim olacaktır. Yapılan araştırmalar, bu tür peynir türlerinin tüketiminin diş çürüğünün oluşumunu engellediğini göstermektedir.
• Öğün aralarında cips ve kraker yerine besleyici nitelikteki düşük karbonhidratlı yiyecekleri atıştırmasını sağlayın. Bu tip yiyecekler protein, doymuş yağ ve lif içermelidir. Örneğin haşlanmış yumurta, ayçiçeği çekirdeği, taze fındık, badem, yarım yağlı meyveli yoğurt (şeker ilave edilmemiş) gibi.
• Öğün aralarında çocuğunuza taze sıkılmış meyve suları dahil ticari satılan meyve suları veya şeker ilave edilmiş herhangibir içecek vermeyin. Bunların yerine şekersiz süt veya su verin.
• Dengeli beslenmesini sağlayın. Şekerli ve nişastalı yiyecekleri ana öğünlerde tüketmesini isteyin.
• Bebeklerin biberonla süt, mama yada meyve suyu içerek uyumasına izin vermeyin.
• Çocuğunuz sakız çiğniyorsa yada gazoz içiyorsa, şeker ihtiva etmeyenlerini tercih edin.
• Şeker içeren ilaçları öğün aralarında ve diş fırçaladıktan sonra vermemeye dikkat edin.
• Yemeklerden ve her atıştırmadan sonra çocuklarınızdan dişlerini fırçalamasını isteyin.