Azot protoksit- oksijen sedasyonu

• Diş tedavisinden korkan, endişeli çocukları sakinleştirmek için kullanılan alternatif bir metottur. Bilinçli sedasyon veya N2O/O2 inhalasyon sedasyonu adı da verilir.
• Azot protoksit/oksijen ile yapılan inhalasyon sedasyonu oldukça güvenlidir.
• Bilinçli sedasyon, bilinç düzeyinin azalmasına karşılık bilincin açık olması ile karakterize; hastanın hava yolunu kendi kendine koruyabildiği, fiziksel uyarılara ve sözel komutlara yanıt verebildiği; aynı zamanda ağrının algılanmasında azalmayı sağlayan ve endişeyi minimalize eden bir sedasyon türüdür.
• İnhalasyon sedasyonunda kullanılan azot protoksit gazı renksiz, kokusuz bir gazdır. "Güldürücü gaz" adı da verilir. Solunduğu zaman sakinleştirici ve tatlımsı bir etki yaratır. Stresi ve ağrı duyusunu azaltarak kişinin kendine güveninin artmasına sebep olur. Çocuklardaki etkisi erişkinlere göre daha hızlı oluşur.

İnhalasyon sedasyonunun avantajları şunlardır:

1.Etki başlama süresi çok hızlıdır. 20 sn. içerisinde beyinde etkisini gösterir. Rahatlama ve ağrı kesici özelliği ise 2-3 dak. içerisinde oluşur.
2.İnhalasyon sedasyonu ile elde edilen sedasyonun etkisini istenildiği zaman azaltıp arttırmak hekimin elindedir. Diğer hiç bir teknikte uygulanan ilaçların etkisini bu derece kontrol edebilme ayrıcalığı yoktur.
3.Diğer sedasyon tekniklerinde etki süresi belli bir zaman aralığıdır. Oysa inhalasyon anestezisinde N2O/O2 gazlarının kombinasyonu tedavinin sonlandırılmasına yetecek kadar süre devam ettirilebilir.
4.Sedasyonun etkisi, gazların kesilmesinden 3-5 dak. sonra tamamen geçer.
5.Azot protoksit uygulanırken istenilen etki oluşana kadar dozun arttırılarak verilmesi (titrasyonu) gayet kolaydır. Böylelikle uygulama yapan doktor, sedasyonda kullanılan gazların etkisini tamamen kontrolü altına alarak azaltıp arttırabilir.
6.Çoğu teknikte klinik etkinin zirve yaptığı zamana kadar geçen süre bir hayli uzundur. İnhalasyon sedasyonunda titrasyon aralığında zirve klinik etki sağlanır.
7.İnhalasyon sedasyonu çok güvenli bir yöntemdir. Yan etkisi oldukça azdır. Kulanılan gazların kalbe, akciğerlere, karaciğere, böbreklere ya da beyine hiç bir zararlı etkisi yoktur.
8.Öğürme refleksini ortadan kaldırmada veya en azından azaltmada çok etkili bir yöntem olduğu saptanmıştır.
9.Azot protoksitin ağrı kesici özelliği vardır. Fakat ağrı duyusu her insanda farklılık gösterir. O bakımdan dental tedavilerde lokal anestezi kullanılıp kullanılmayacağına hastanın tepkisine göre karar vermek gerekir. Kullanılacağı zaman doz azaltılarak verilir.

Bilinçli sedasyonun hastada oluşturduğu etkiler şunlardır:

1.Sersemleme, baş dönmesi
2. Rahatlama, gevşeme
3.El ve ayaklarda karıncalanma
4.Sıcaklık, ağırlık veya boşukta olma hissinin artması
5.His azalması
6.Ağrı duyusunda azalma
7.Kas kuvvetinde azalma
8.Kendini iyi hissetme ve kendine güvenin artması
9.Tedavi süresine karşı toleransın artması

Bilinçli sedasyonun uygulanamadığı durumlar:

1.Maskenin kullanılamaması
2.Klostrofobik hastalarda
3. Ciddi davranış problemleri olan çocuklarda
4. Üst solunum yolları infeksiyonlarında
5. Kronik obstrüktif akciğer hastalığında (KOAH)
6. Psikiyatrik bozukluklarda