1. Pedodonti ve pedodontist ne demektir?
Pedodonti; bebek, çocuk ve ergenlik dönemindeki gençler için dişhekimliği anlamına gelmektedir. Pedodontist ise 0-18 yaş arasındaki bebek, çocuk ve gençlerin ağız ve diş sağlığı ile ilgili muayene, tedavi, rehberlik ve koruyucu diş hekimliği uygulamalarını yapan; çocuk ve ergen psikolojisi, büyüme ve gelişim konularında spesifik eğitim almış uzman diş hekimidir. Türkiye’de beş senelik diş hekimliği eğitimine ek olarak dört yıl süren doktora programını başarı ile bitiren uzman diş hekimleri Pedodontist ünvanı alırlar.
2. Pedodontistler hangi hastalarda tedavi uygular?
Pedodontist, bebeklik döneminden başlayarak ergenlik dönemini de kapsayan süreçte dişlerde ve ağızda oluşan problemlerin çözülmesinde rol oynar. Pedodontistler ayrıca hangi yaşta olursa olsun engelli bireylerin diş tedavilerini de uygulayan diş hekimleridir.
3. Pedodontist ne tip tedaviler uygular?
Pedodontistlerin uyguladıkları tedavileri iki ana başlık halinde değerlendirebiliriz.
I) Oluşmuş problemlerin giderilmesine yönelik tedaviler:
II) Koruyucu uygulamalar:
4. Çocuklar ilk kez kaç yaşında pedodontistle tanıştırılmalıdır?
Diş ve ağız sağlığı problemlerini önlemek amacıyla çocuklar ilk süt dişi sürdüğünde veya bir yaşından geç olmamak kaydıyla pedodontistle tanıştırılmalıdırlar.
5. Bebeklerin dişlerini nasıl temizleyebilirsiniz?
Bebeklerin dişleri çıkar çıkmaz diş fırçalamaya başlayın. Bebekler için özel olarak tasarlanmış küçük başlı ve oldukça yumuşak diş fırçaları ve su ile veya fluoridsiz bebek diş macunu ile bebeklerinizin dişlerini temizleyebilirsiniz. Bebeğinizin dişlerini günde en az bir kere akşamları uyumadan önce mutlaka fırçalayın.
6. Bebeğim dişlerini fırçalarken çok ağlıyor, ne yapmalıyım?
Bebeklerin dişleri fırçalanırken ağlaması normaldir. Bebekler ayrıca altları değiştirilirken, banyo yaptırılırken, giydirilirken de ağlarlar. Öncelikle sakin olun. Çocuğunuzun ağız bakımını en iyi şekilde yapmaya devam edin, yarıda kesmeyin. Bu bakım ancak sizin sayenizde amacına ulaşacaktır. Zamanla bebeğiniz sizin ona gösterdiğiniz ilgi ve bakımı anlayacak ve dişlerini fırçalamanızı kendisi isteyecektir.
7. Süt dişleri gerçekten önemli midir?
Evet, bir kaç nedenden ötürü süt dişleri önemlidir. Süt dişleri, konuşmanın düzgün olması ve fonksiyon yani çiğnemenin kolaylıkla yapılmasını sağlamanın yanı sıra sürme zamanı geldiğinde daimi dişler için de rehber görevi görürler. Ayrıca sağlıklı gülüşlere sahip olan çocukların özgüvenleri de gelişmiş olur.
8. Parmak veya emzik emme çocukların dişlerine zarar verir mi?
Parmak veya emzik emme, biberon kullanma gibi alışkanlıklar özellikle uzun süre devam edilirse probleme sebep olur. Çoğu zaman çocuklar bu tip alışkanlıklarını kendi kendilerine bırakırlar. Bazen de parmak emme alışkanlığı daimi dişlerin sürmesine dek sürdürülebilir. O zaman pedodontist tarafından alışkanlık kırıcı aparey önerilir.
9. Bebekleri biberon çürüğünden nasıl koruyabilirsiniz?
Özellikle akşamları uyurken biberonlarının içine sudan başka bir şey koymayarak, diş fırçalama ve diş ipi uygulaması ile bebeklerinizin dişlerini temizleyerek, düzenli olarak pedodontiste dental check-up’a götürerek onları biberon çürüğünden koruyabilirsiniz. İlk pedodontist muayenesinin bir yaşından geç olmamak kaydıyla yapılması gerekir.
10. Çocuklar hangi sıklıkla pedodontist tarafından görülmelidir?
Çocuklar, diş çürüğü ve diğer dental problemlerin önlenmesi amacıyla rutin olarak pedodontist tarafından belirli aralıklarla muayene olmalıdırlar. Pedodontist her çocuğa farklı ağız ve diş sağlığı programı uygulayarak, onların ne zaman ve hangi sıklıkla kontrole gelmesi gerektiğini belirtecektir.
11. Çocuklar diş macunu ne zaman kullanmaya başlamalıdırlar ve miktarı ne kadar olmalıdır?
Çocuklar diş macunu ile 2-3 yaşları civarında tanıştırılmalıdır. Bu yaşlardan önce çocukların dişleri su ve diş fırçası kullanarak temizlenmelidir. Diş macunu kullanılmaya başlandığı zaman özellikle çocuklar için üretilenler tercih edilmeli ve çok az miktarda kullanılmalıdır. 3-5 yaş arasında ise Amerikan Pediatrik Diş Hekimliği Akademisi tarafından bezelye tanesi büyüklüğü olarak (0.25 gr) tarif edilen miktarda diş macunu kullanmaya başlayabilirler. Çocukların dişlerinin 7-8 yaşına dek özellikle akşamları anne veya baba tarafından fırçalanması fırçalanmanın etkinliği açısından önemli olacaktır. Fırçalama bittikten sonra ağızdaki fazla diş macunu tükürmeye teşvik edilmeli, yutulmamalıdır.
12. Çocukların beslenme alışkanlığını diş sağlığını korumak açısından nasıl düzenleyebilirsiniz?
Çocuklarınızın; meyve, sebze, ekmek, kahvaltı gevreği, süt ve süt ürünleri, et, balık ve yumurta içeren dengeli beslenme alışkanlığı edindiğinden emin olun. Şeker ve nişastalı besinlerin tüketimini sınırlamak çocuklarınızın dişlerini çürükten korumanıza yardımcı olacaktır. Çocuğunuzun dental sağlığını koruyacak beslenme hakkında Pedodontistinizden yardım alabilirsiniz.
13. Pit ve fissür örtücüler (fissür sealant) ne demektir? Dişlere faydası nedir?
Dişlerin çiğneyici yüzeylerindeki girinti ve çıkıntılara pit ve fissür adı verilir. Bu anatomik oluşumlar dar, ince ve derin yapılarından dolayı çoğunlukla diş fırçasının ulaşamadığı bölgelerdir. Etkili temizlenememelerinden dolayı bakterilerin de etkisi ile dişlerin bu bölgelerinde kolaylıkla çürük başlar. Pit ve fissür örtücüler, akıcı kıvamda dolgu malzemeleri olup bu bölgeleri kapatırlar ve dolayısı ile dişler çürükten korunmuş olur.
14. Anne-babalar çocuklarını diş çürüğünden nasıl koruyabilirler?
Anne-babalar çocuklarını, ilk süt dişlerinin sürmesi ile birlikte periyodik olarak pedodontiste kontrole götürmeleri gerekir. Böylelikle pedodontist her çocuğa diş fırçalama, diş ipi kullanma, ve diğer tedavilerle ilgili olarak spesifik bir program önerir ve bu programı ebeveynlere ayrıntılı olarak anlatır. Onlarla bu programı çocuklarına tatbik etmeleri konusunda işbirliği kurar. Böylece evde uygulanan bakım, periyodik kontroller, atıştırma tarzı yiyeceklerin sınırlı tüketilmesi ve dengeli beslenme ile anne-babalar çocuklarına hayatları boyunca yararlanacakları sağlıklı alışkanlıklar kazandırmış olurlar.
15. Spor karşılaşmaları sırasında çocukların dişlerini nasıl koruyabilirsiniz?
Yumuşak plastikten yapılan ağız koruyucuları (dişlikler) çocukların dişlerini, dudaklarını, yanaklarını ve dişetlerini sporla ilgili yaralanmalardan korumak için kullanılabilir. Her çocuk için özel olarak pedodontist tarafından tasarlanan ağız koruyucuları, çocukların dişlerini, yüzünü hatta kafalarını ciddi travmalara karşı koruyacaktır.
Kaynaklar
http://www.aapd.org/pediatricinformation/faq.asp