Dental radyografi

Dental radyografiler, pedodontistler ve diş hekimleri için önemli bilgi kaynağıdırlar. Çocuklar henüz büyüme ve gelişimleri devam ettiği için erişkinlere göre röntgen ışınlarına karşı daha duyarlıdırlar. Bununla birlikte çekilen radyografilerden aldıkları radyasyon miktarı oldukça azdır hatta bir kaç saatlik doğal olarak gün içinde alınan radyasyon miktarına eşittir. Uçak yolculuğunda veya dağ gezilerinde alınan radyasyon miktarı dental radyografilerden alınan radyasyon miktarından daha fazladır.
Radyografi çekimi aşağıdaki nedenlerle gerekebilir:

• Çürük tespit ve değerlendirmesinde
• Ağrı nedeniyle
• Dişlerde enfeksiyon sonucu oluşan patojilerin görüntülenmesinde
• Travmatik diş yaralanmalarında
• Sürme problemlerinin saptanmasında
• Gelişimsel anomalilerde
• Dişlerin açıklanamayan renk değişimlerinde
• Ortodontik değerlendirme sebebiyle
• Şişme veya fistül varlığında
• Zamanında değişmesi gereken dişler henüz değişmemişse
• Dişlerde sayısal problemlerin varlığında; eksik veya fazla diş varsa

Çocuklarda ve gençlerde sıklıkla kullanılan dental radyografi tipleri:

Periapikal Radyografi:  Bir veya bir kaç dişe ait detay görüntü istenildiğinde kullanılır. Diş kuron ve kök kısmı bir bütün olarak değerlendirilir ve çevreleyen kemik dokusu görüntülenir. Süt dişlerinin altlarındaki daimi dişlerin gelişimleri kontrol edilir. Dişlerdeki enfeksiyon, travma sonucu oluşan pataloji veya kanal tedavisinin aşamaları periapikal radyografi ile değerlendirilir. 

Panoramik Radyografi: Çeneleri, çene eklemlerini, alt ve üst tüm dişleri, sinüs boşluklarını aynı anda gösteren bir extraoral (ağız dışı) radyografi cinsidir. Burada ışınlanacak film ağız dışına yerleştirilir. Bu radyografi özellikle çocuklar, engelli ve ağzını açmakta zorlanan bireyler için kullanım kolaylığı sağlar.

Bite-wing/Isırma Radyografisi: Isırma radyografisi azı diş kuronları ve alveolar kemiğin yüksekliği ile mine-sement birleşimi arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi amacıyla kullanılır. Ayrıca ağızda görülemeyen azı dişlerinin arayüzlerindeki çürüklerin ve restorasyonların altında tekrarlayan çürüklerin tespitinde kullanılır.

(A) Azı dişinde klinik olarak küçük noktasal görünümlü diş çürüğünün tespit edilmesi.
(B) Isırma gradyografisinde ise çürüğün klinik olarak görülebilenden çok daha geniş olduğu saptandı.
(C) Çürüğün temizlenmeye başlanması ile birlikte radyografiye uygun bir şekilde komşu dişle arasındaki diş dokusunun da enfekte olduğu saptandı.
(D) Çürüğün tamamen kaldırılmasını takiben pulpa odasının açıldığı tespit edildi.

Okluzal Radyografi: Okluzal radyografi alt çene ve üst çene arkını incelemek için kullanılır. Özellikle artı dişlerin, gömük köpek dişlerinin ve travmatize keser dişlerin değerlendirilmesinde yararlanılır. Okluzal radyografi süt ve daimi dişleri ön arka yönde incelemek için de kullanılır.

Sefalometrik Radyografi: Özellikle ortodontik teşhis, tedavi planlaması, tedavi aşamaları ve tedavi sonucunun değerlendirilmesinde kullanılan bir radyografi cinsidir. Ortognatik cerrahi öncesinde ve sonrasında teşhis ve değerlendirme amacıyla da kullanılır. Dişlerin çenelerle ilişkisi, çenelerin de kafatası ile ilişkisi incelenir.

Bilgisayarlı Tomografi (CT): Oral ve maksillofasiyal cerrahide, büyüme ve gelişimin değerlendirilmesinde, gömülü dişlerin lokalizasyonun ve anatomik yapılara olan yakınlığının belirlenmesinde, temporomandibular eklem değerlendirilmesinde, dental implantların planlamasında kullanılır. Üç boyutlu volumetrik veri elde etme olanağı sağlar.

Dijital Radyografiler: Dijital radyografiler ile radyasyon konvensiyonel radyografilere göre %80-90 oranında azalmaktadır. Dijital radyografilerde röntgen filmi yerine elektronik bir sensör kullanılır. Röntgen ışınları sensöre gelir, görüntü kısa sürede bilgisayar ekranında izlenebilir. Avantajları arasında görüntü kalitesinin çok daha iyi olması, görüntü üzerinde istenilen renk ayarlarının ve ölçümlerin yapılabilmesi, film banyosu esnasında kullanılan kimyasalların kullanımına gerek duyulmaması, görüntülerin transfer edilebilmesi ve dijital ortamda saklanabilmesi sayılabilir.